Laatst bijgewerkt: mei 2025

➜ BIOLOGIE

Horsmakreel (Trachurus trachurus)

  • FAMILIE: Carangidae
  • KENMERKEN: Spoelvormig en slank lichaam, zeer ingesprongen staartvin, boogvormige zijlijn met benige schubben in het achterste deel, zwarte vlek ter hoogte van het kieuwdeksel.
  • HABITAT: Pelagische soort die tussen 10 en 500 m diepte voorkomt.
  • VOEDSEL: Inktvis, schaaldieren, vissen.
  • GESLACHTSRIJP: Engels Kanaal en Noordzee: 24 cm (4-5 jaar/vrouwtjes); 18 cm (3 jaar/mannetjes).
    Golf van Biskaje & Iberische kust: 27 cm (4 jaar/vrouwtjes); 22 cm (3 jaar/mannetjes)
    Golf van Lion: 20 cm.
  • PAAITIJD: Golf van Biskaje en Keltische Zee: maart tot augustus. Vroeger in meer zuidelijke gebieden.
  • LEEFTIJD: 15 jaar.

ANDERE SOORT die op onze markt te vinden is

GEELSTAART HORSMAKREEL (Trachurus mediterraneus). Deze soort komt voor in de oostelijke Atlantische Oceaan, in de Zwarte- en Middellandse Zee. Geslachtsrijp: 20 cm.

➜ VANGST

De horsmakreel komt voor in de oostelijke Atlantische Oceaan (van het noorden van Noorwegen tot Zuid-Afrika), de Middellandse Zee en de Zwarte Zee. De geelstaart horsmakreel komt dan weer voor in het Zuiden van de Golf van Biskaje en de Middellandse Zee. Horsmakrelen worden meestal in gemengde visserijen gevangen, voornamelijk met pelagische sleepnetten en ringzegen met sluitlijn. De Europese vloot vertegenwoordigt 96% van de wereldwijde aanvoer van horsmakreel (102.527 ton in 2022); het merendeel van deze aanvoer komt uit de noordoostelijke Atlantische Oceaan. De Franse aanvoer van horsmakreel komt voornamelijk uit het oostelijk Engels Kanaal, het noorden van de Golf van Biskaje en het zuiden van Ierland. De Belgische vloot vist niet gericht op horsmakreel. Deze soort wordt als bijvangst gevangen door boomkorvissers die op platvis vissen. Zo werd in 2022 ongeveer 31 ton aangeland door Belgische vissers. Wat de geelstaart horsmakreel betreft is Turkije het belangrijkste land (10.982 ton in 2022). Jonge horsmakreel (zowel gewone als geelstaart) wordt vooral in Zuid-Europa geconsumeerd. Oudere vissen daarentegen worden geëxporteerd naar Japan en de grotere exemplaren gaan naar Afrikaanse markten, waar ze erg gewaardeerd worden.

Gewone horsmakreel of geelstaart horsmakreel?
De zwarte vlek op het kieuwdeksel is afgerond bij de gewone horsmakreel en langwerpig bij de geelstaart horsmakreel; deze laatste wordt ook gekenmerkt door geelachtige vinnen.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

➜ BEHEER VAN HET BESTAND

In het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan is visserij op horsmakreel onderworpen aan een TAC en een minimumvangstgrootte. De bijvangst van horsmakreel is over het algemeen laag (4,5% voor het westelijke bestand), maar kan elders sterk variëren, afhankelijk van de visserij.

TAC EN WETENSCHAPPELIJK ADVIES (2024)
Bestanden waar TAC wetenschappelijk advies volgt:
- Iberische kusten (zuidelijk bestand)
- Skagerrak en Kattegat, centrale en zuidelijke Noordzee, oostelijk Engels Kanaal (noordelijk bestand)

Voor het bestand van de Golf van Biskaje, de Noorse Zee, het noordelijke deel van de Noordzee, de wateren van de Faeröer eilanden, het westelijke deel van Schotland, de Ierse Zee, het westelijke deel van het Engels Kanaal, en de Keltische Zee (westelijk bestand) wordt een TAC uitsluitend gedefinieerd voor als bijvangst gevangen horsmakreel. Onder deze TAC is gerichte visserij op horsmakreel niet toegestaan. 

Minimale grootte:
Binnen de EU (horsmakreel en geelstaarthorsmakreel)
Noordoost Atlantische Oceaan:     > 15 cm
Middellandse Zee:                         > 15 cm

Zuidelijk bestand: de TAC groepeert alle soorten van het geslacht Trachurus, met inbegrip van de blauwe horsmakreel (T. picturatus) en de geelstaart horsmakreel (T. mediterraneus). Volgens wetenschappers kan dit gecombineerde beheer op termijn een effectieve controle in de weg staan en leiden tot overbevissing van één of beide soorten.

CONSUMPTIE 

In tegenstelling tot het Spaanse en Portugese enthousiasme voor deze soort, is horsmakreel niet erg populair in Frankrijk en België. Hier wordt de aanvoer voornamelijk geëxporteerd naar het Iberisch schiereiland. Hoewel de populariteit van sushi, waarvoor horsmakreel gebruikt wordt, het profiel van deze soort versterkt, moet hij nog ontdekt worden door een breder scala aan consumenten. Rauw bereid, als een gemarineerde filet of op zijn geheel gegrild op de barbecue, is horsmakreel een smakelijke vis. Door het gebrek aan interesse in deze vissoort is het één van de goedkoopste vissen.

TE ONTHOUDEN

➜ Horsmakreel is een smakelijke, goedkope kleine pelagische vis, maar niet populair bij de Franse en Belgische consument.
➜ De horsmakreel komt steeds minder voor in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan als gevolg van overbevissing en een lage rekrutering van jonge exemplaren.
➜ In de Noordoost-Atlantische Oceaan is enkel het bestand aan de Iberische kusten in goede staat. In de Middellandse- en Zwarte Zee wordt deze soort niet wetenschappelijk gevolgd.
➜ Er zijn weinig gegevens beschikbaar over de status van geelstaart horsmakreel.

AANBEVELINGEN VOOR AANKOOP

  • Bij voorkeur: Horsmakreel: Zuidelijk bestand (Iberische kusten).
  • Met mate consumeren:
    Horsmakreel: Middellandse Zee en Zwarte Zee bestanden.
    Geelstaart horsmakreel: alle bestanden.
  • Geef de voorkeur aan horsmakreel individuen met een grootte > 27 cm (Iberische kusten), > 20 cm (Golf van Lion) en bij geelstaart horsmakreel aan individuen met een grootte > 20 cm. Geef eveneens voorkeur aan exemplaren die met een lijn zijn gevangen.
  • Te vermijden: Horsmakreel: Noordelijk bestand (Skagerrak en Kattegat, Midden- en Zuidelijk Noordzee, Oostelijk Engels Kanaal), Westelijk bestand (Golf van Biskaje, Noorse Zee, Noordelijke Noordzee, Faeröerwateren, West- Schotland, Ierse Zee, Westelijk Engels Kanaal, Keltische Zee).