Laatst bijgewerkt: mei 2025

➜ BIOLOGIE

Europese heek (Merluccius merluccius)

• FAMILIE: Merlucciidae
• KENMERKEN: Langwerpig lichaam, grote mond met lange scherpe tanden, twee rugvinnen.
• HABITAT: Demersale soort die leeft vanaf de kust tot 1.000 m diepte in de Noordoost-Atlantische Oceaan (van Noorwegen tot Mauritanië) in de Middellandse Zee en de Zwarte Zee.
• VOEDSEL: Vis, schaal- en weekdieren.
• GESLACHTSRIJP: Atlantische oceaan: 57 cm (7 jaar/vrouwtjes). Middellandse Zee: 28 cm.
• PAAITIJD: van februari tot juli.
• LEEFTIJD: 20 jaar.

ANDERE SOORTEN op onze markt, met vermelding van hun voorraadniveau

Merluccius capensis en Merluccius paradoxus
komen voor in Zuidoost-Atlantische Oceaan. Seksuele volwassenheid (respectievelijk): 45-60 cm en 47-49 cm (vrouwtjes).

• Bestand in Zuid-Afrika: reproductieve biomassa van Merluccius capensis ruim boven de duurzaamheidsdrempel. Lage sterfte door visserij. Zelfde beoordeling voor Merluccius paradoxus. (Universiteit van Kaapstad 2022-2023)
• Bestand in Namibië: Nadat de bestanden van beide soorten bijna waren ingestort, herstellen ze zich nu lichtjes. De biomassa’s nemen toe, maar liggen nog steeds onder de duurzaamheidsdrempel (Control Union 2023).

Merluccius australis leeft in de Zuidelijke Stille Oceaan. Geslachtsrijp: 75-85 cm.

• Nieuw-Zeelandse populatie: lage paaibiomassa, afnemend sinds de jaren negentig (Nieuw-Zeelandse regering 2022).
• Bestand in Chili: overbevist en gedegradeerd (IFOP, 2022).

Merluccius productus
leeft in de Oostelijke Stille Oceaan. Deze soort komt veel voor in de wateren van de Verenigde Staten en het zuiden van Canada. Geslachtsrijp: 35-42 cm.

• Voorraad in het noordoosten van de Stille Oceaan: biomassa sinds 2010 ruim boven de referentiedrempel en exploitatiegraad verenigbaar met het MSY-niveau (Gezamelijke technische commissie tussen de regeringen van de Verenigde Staten en Canada 2024).
• Bestand Golf van Californië en Baja California: niet beoordeeld.

Merluccius hubbsi
komt voor in het zuidwesten van de Atlantische Oceaan. Geslachtsrijp: 40 cm (vrouwtjes).

• Zuidwest-Atlantische bestanden, Argentijnse en Uruguayaanse wateren: gedegradeerd, maar niet overbevist. Totale biomassa nam af tussen 1991 en 2007 als gevolg van sterke visserijdruk in de jaren negentig (INIDEP 2022, 2020).

Merluccius gayi
Deze soort wordt nog eens onderverdeeld in 2 subsoorten in het zuidoosten van de Stille Oceaan: Merluccius gayi peruanus (bij Ecuador en Peru) en Merluccius gayi gayi (bij Chili). Geslachtsrijp: 32 cm.

• Bestand in Peru: was jarenlang overbevist tot uitputting toe, maar heeft nu terug een gezond niveau bereikt dankzij een herstelplan dat is opgesteld door de Peruaanse regering. Het lijkt echter sterk te worden beïnvloed door veranderingen in het milieu (IMARPE 2022).
• Bestand in Chili: Overbevist en gedegradeerd. Aanzienlijke IOO-visserij (IFOP, 2023).

➜ VANGST

De verschillende soorten heek worden intensief geëxploiteerd. De Argentijnse heek (Merluccius hubbsi) en de Pacifische heek (Merluccius productus) zijn de meest geëxploiteerde heek-soorten ter wereld (respectievelijk 410.771 ton en 318.583 ton in 2022). De Europese vloot is verantwoordelijk voor ongeveer 17% van de wereldwijde aanvoer van heek (207.549 ton in 2022). Het gaat dan voornamelijk over de Europese heek (Merluccius merluccius) en Argentijnse heek (Merluccius hubbsi).
De Europese heek wordt het hele jaar door gevangen, maar de aanlandingen zijn het hoogst in mei, juni en juli (paaitijd). Het overgrote deel van deze vangsten komen uit de noordoostelijke Atlantische Oceaan.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

❚❙ In het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan omvatten de beheersmaatregelen voor de Europese heekbestanden TAC’s en minimumvangstmaten. Er bestaan beheerplannen voor de volgende bestanden:

❚❙ Noord-noordoostelijke Atlantische Oceaan en Zuid-noordoostelijke Atlantische Oceaan: bestanden opgenomen in het "meerjarig beheersplan voor de visserij in westelijke en aangrenzende wateren", dat in 2019 door de EU is goedgekeurd. Het bestandsplan voor de Noord-noordoostelijke Atlantische Oceaan werd niet geratificeerd door Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk. 

TAC EN WETENSCHAPPELIJK ADVIES - JAAR 2024
De TAC's zijn in overeenstemming met het wetenschappelijk advies voor alle bestanden in het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan. Merk op dat de TAC voor het zuidelijke bestand in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan ook divisie 9.b, subzone 10 en gebied 34.1.1 van het centraal oostelijk deel van de Atlantische Oceaan omvat.

❚❙ In het westelijke deel van de Middellandse Zee voorziet het meerjarig beheersplan in spatio-temporele sluitingen van bepaalde gebieden ter bescherming van juvenielen en paaiende heek, evenals in een vermindering van de visserij-inspanning. Heek is niet onderworpen aan vangstbeperkingen in de Middellandse Zee.
 

Minimale grootte binnen de EU
Merluccius merluccius
Noordoost-Atlantische Oceaan:    > 27 cm
Skagerrak-Kattegat:                      > 23 cm
Middellandse Zee:                        > 20 cm

CONSUMPTIE 

Europese heek (Merluccius merluccius) wordt in zijn geheel verkocht als verse vis (met kop, maar ontdaan van de ingewanden) of in de vorm van moten en Nets. In Europa wordt de markt voor verse vis aangevuld met importproducten uit Zuid-Afrika en Namibië (Merluccius capensis en Merluccius paradoxus), uit Zuid-Amerika via Spanje (Merluccius gayi) of Nieuw-Zeeland (Merluccius australis) geïmporteerd. Deze import-soorten worden veelal voor kant-en-klaarmaaltijden en gepaneerde visindustrie gebruikt. Frankrijk importeert voornamelijk diepgevroren heek (in Nets) uit Namibië en de Verenigde Staten en in mindere mate verse heek uit Spanje. België importeerde in 2021 ongeveer 788 ton heek, voornamelijk uit Nederland en Frankrijk. Daarenboven vingen Belgische vissers in 2022 136 ton verse heek. In Vlaanderen noemt men heek ook wel ‘mooie meid’. Vermijd echter deze synoniemen en gebruik de officiële handelsbenamingen, aangezien het voor de consument anders verwarrend kan zijn.

ECOLABELS

• MSC  •  gecertificeerde visserijen:

- vier Merluccius merluccius visserijen die actief zijn in de noordoostelijke Atlantische Oceaan;
- twee visserijen voor Merluccius capensis en één voor Merluccius paradoxus die actief zijn in de Zuidoost-Atlantische Oceaan;
- twee visserij voor Merluccius australis die actief is in de Stille Zuidzee;
- één visserij voor Merluccius productus die actief is in de Noordelijke Stille Oceaan.