Laatst bijgewerkt: Juli 2025
➜ BIOLOGIE
FAMILIE: Sepiidae.
KENMERKEN: Koppotige met een zacht lichaam met een vlotter (schelp), kop met tien tentakels voorzien van zuignappen, waarvan er twee langer zijn dan de andere, grote ogen..
HABITAT: Demersale soort die in verschillende benthische habitats voorkomt, met seizoensgebonden migraties tussen het continentaal plat tot 240 m diepte (herfst en winter) en de kustzone (lente en zomer). Hij leeft in de oostelijke Atlantische Oceaan (van Noord-Noorwegen tot Senegal) en in de Middellandse Zee.
VOEDSEL: Schaaldieren (krabben, garnalen) en kleine vissen. Soms kannibalisme
GESLACHTSRIJP (dorsale lengte van de mantel): 18 cm (1-2 jaar/vrouwtjes). 14 cm (1-2 jaar/
mannetjes).PAAITIJD: Lente in ondiepe kustwateren (volwassenen sterven na reproductie).
LEEFTIJD: 1-2 jaar.
➜ VANGST
De zeekat heeft een korte levensduur en wordt gekenmerkt door een sterke variabiliteit in de populatie van jaar tot jaar. Hierdoor kan de productie aanzienlijk variëren. De zeekat kent een enorm verspreidingsgebied; ze is aanwezig in de Middellandse Zee en in de oostelijke Atlantische Oceaan (van de Noordzee tot het noordwesten van Afrika). Op zeekat wordt het hele jaar door gevist, voornamelijk met sleepnet en met korven. Frankrijk bevist deze soort in de winter, voornamelijk met sleepnetten op het continentaal plat, tussen het zuiden van het Loire-estuarium en de Landes, voor de kust van Finistère en in het westelijke Engels Kanaal.
In het voorjaar en de zomer, tijdens de paaitijd, wordt in de kustwateren gevist met netten, korven of trawlers. De belangrijkste Franse zones hiervoor zijn de Baai van Brest, de zuidkust van Bretagne, de Golf van Morbihan, de Baai van Bourgneuf, de Pertuis Charentais, het bekken van Arcachon en de Normandische-Bretonse Golf. De Franse aanvoer bereikte 9.489 ton in 2022.
België gebruikt bodemkorren voor zeekat (1.530 ton gevangen in 2022).

Bevruchte vrouwtjes kunnen tot 3.000 eitjes leggen, gegroepeerd in zwarte clusters. De eitjes hechten zich aan diverse soorten dragers, natuurlijk of kunstmatig, en hun incubatietijd varieert tussen 1,5 en 3 maanden. De jonge inktvissen hebben dezelfde morfologische kenmerken als de adult (geen larvale fase).
In het Engels Kanaal bevinden de belangrijkste paaigebieden zich zeer dicht bij de kust (baaien van Saint-Brieuc, Mont Saint-Michel, Seine en Somme in Frankrijk; baaien van Lyme en Solent in Engeland).
In Bretagne en Normandië wordt tussen maart en juni (kweekperiode) zeekat gevangen in korven. Deze korven zijn echter ook goede paaiplaatsen. Aan het einde van het visseizoen worden de korven meestal aan land gebracht en schoongemaakt, wat resulteert in massale vernietiging van de eitjes. Sommige vissers zijn zich bewust van deze impact en hebben besloten te wachten op het uitkomen van de eieren voordat ze hun korven schoonmaken.
Om aan zijn predatoren te ontsnappen, stuurt de zeekat een wolk inkt op voordat hij vlucht. Hij kan ook van kleur veranderen, afhankelijk van de omgeving, om prooien aan te trekken of zich te verbergen voor predatoren.
➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN


Een nauwkeurige beoordeling van de staat van de bestanden is moeilijk, omdat de populatie afhankelijk is van de rekrutering (hoeveelheid juvenielen die toetreden tot het bestand van volwassen dieren). Die rekrutering is op zijn beurt dan weer gevoelig aan omgevingsomstandigheden. Bovendien, hoewel moeilijk in cijfers uit te drukken, is de sterfte door visserij significant gedurende alle levensstadia: eieren, juvenielen (jonge zeekat) en volgroeide exemplaren.
➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN
Op Europees niveau is de zeekat niet onderworpen aan enige regelgeving. De productie ervan is niet onderworpen aan een TAC noch aan een minimummaat. Juvenielen worden intensief bevist door sommige visserijen.
❚❙ In Frankrijk verschillen de beheersmaatregelen per regio. De Regionale Visserijcomités van Bretagne en Normandië werken met een vergunningensysteem waarmee deze visserij gedeeltelijk gereguleerd wordt. Bovendien heeft de "Organisation of Normandy Producers" commerciële categorieën gedefinieerd en de verkoop van exemplaren die minder wegen dan 100 g (sepions) verboden.
In de kuststrook van de Golf van Biskaje en de Engels Kanaalkust, een gebied waar trawlervisserij (binnen de 3-mijlszone) verboden is, is de visserij op zeekat toegestaan bij uitzondering en onder voorbehoud van het verkrijgen van een administratieve vergunning.
In de toekomst moeten extra voorzorgsmaatregelen overwogen worden, zoals het creëren van afgesloten zones die zouden bijdragen aan een betere bescherming van broedplaatsen (bescherming van eieren en jonge exemplaren, enz.).
❚❙ In Mauritanië wordt de visserij op Sepia spp. beheerd door een quotasysteem en de visserij op koppotigen is vier maanden per jaar gesloten.
❚❙ In Marokko is de vangst niet onderworpen aan een quotum, maar profiteert het onrechtstreeks van beheersmaatregelen die ingevoerd werden voor de octopusvisserij (biologische rust, spatio- temporele sluitingen, mazen, enz.).
Minimale maat
Cap Blanc (Mauritanie) > 13 cm
(dorsale lengte van de mantel)
De inwendige schelp (die we dikwijls op het strand vinden) wordt door sommige vogels gewaardeerd: het is voor hen een uitstekende bron van calcium.
CONSUMPTIE
Lang werd zeekat beschouwd als "armeluisvoedsel", terwijl het nu erg populair is in Frankrijk. Zeekat wordt meestal diepgevroren op de markt gebracht, maar kan ook verkocht worden zonder te zijn gewassen, of als blanco, d.w.z. de gereinigde mantel. Franse huishoudens kopen koppotigen, waaronder de zeekat, voornamelijk diepgevroren (4.877 ton in 2022). Frankrijk importeert voornamelijk verse zeekat uit Nederland en Spanje; België vooral vanuit Senegal (ongeveer 3 ton). Zeekat is niet erg populair in België.
TE ONTHOUDEN
➜ De zeekat is een koppotige die langs onze kusten voorkomt, met name in het Engelse Kanaal. De zeekat wordt intens bevist.
➜ Visserij bedreigt de zeekat gedurende alle stadia van zijn leven: eieren, juvenielen en volgroeide exemplaren.
➜ Bestanden in het noordoosten van de Atlantische Oceaan worden niet beoordeeld.
➜ De bestanden in het centraal-oostelijke deel van de Atlantische Oceaan variëren.
➜ De bestanden in de Middellandse Zee worden niet beoordeeld, met uitzondering van die in de Adriatische Zee, die een lage biomassa heeft.
➜ Er bestaat geen minimale opgelegde vangstgrootte in Europese wateren.
AANBEVELINGEN VOOR AANKOOP
Bij voorkeur:
Centraal-Oost Atlantische Oceaan: Mauritanië bestand, Senegal-Gambia-bestand, Marokko-bestand.Met mate:
bestanden uit het Engelse Kanaal, en uit noorden en midden van de Golf van Biskaje. Middellandse Zee: alle bestanden (behalve bestanden in de Noord-Adriatische Zee, die vermeden moeten worden).Bij voorkeur: exemplaren die met korven werden verstrikt.
Te vermijden: Middellandse Zee: bestand in de Noord-Adriatische Zee.