Laatst bijgewerkt: Juni 2025

➜ BIOLOGIE

Europese kreeft (Homarus gammarus)

• FAMILIE: Nephropidae.

• KENMERKEN: Carapax (=de vergroeiing van kop en borststuk tot één pantser) met prachtige blauwe reflecties, massieve klauwen, tien poten, licht stekelige en taps toelopend, gebogen rostrum (snuit) met acht tanden.

• HABITAT: Benthische soort die op rotsachtige bodems leeft net buiten de intergetijdenzone, soms tot 150 m diep.

• VOEDSEL: Algen, schaaldieren, stekelhuidigen, weekdieren, vissen en wormen.

• GESLACHTSRIJP: 95 mm (4-5 jaar/vrouwtjes), d.w.z. ongeveer 600 g.

• PAAITIJD: Meestal in de zomer.

• LEEFTIJD: Meerdere decennia.

ANDERE SOORTEN

AMERIKAANSE KREEFT
(Homarus americanus), Deze soort leeft in de Atlantische Oceaan, langs de kusten van Noord-Amerika. Ze hebben een donkergroene kleur met oranje sporen op de buik. Seksuele volwassenheid (lengte van kopborststuk): 80 mm, of ongeveer 400 g.

➜ VANGST

Kreeft is een zeer gewaardeerde soort voor professionele vissers. Dit vraatzuchtige schaaldier wordt meestal gevangen via een fuik met aas. De fuiken worden zo dicht mogelijk bij de rotsen geplaatst waar de kreeften leven en worden 24 uur onder water gelaten voordat ze worden opgehaald. Kreeft wordt ook gevangen door netvissers (bij het vissen op langoustines of bepaalde demersale vissen zoals heek) of als bijvangst door bodemsleepnetten. De productie van Europese kreeft bereikte 5.063 ton in 2022. Er wordt voornamelijk in Noord-Europa op gevist en het Verenigd Koninkrijk is het belangrijkste producerende land, gevolgd door Frankrijk.

De aanlandingen van de Belgische vloot zijn zeer beperkt; Belgische vissers hebben in 2022 slechts 1,2 ton aangeland.

De productie van Amerikaanse kreeft is veel hoger (152.650 ton in 2022). Canada levert ongeveer 64% van de totale aanvoer.

➜ AQUACULTUUR

Sinds enkele jaren zijn Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en Corsica (op kleinere schaal), bezig met Europese kreeftenkweek. Dit wordt in eerste instantie gedaan om bij te dragen aan het herbevolken van de kusten. Recent is een kweekbedrijf voor menselijke consumptie opgericht aan de westkust van Cotentin, in Bréville-sur-Mer.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

De begrenzing van bestanden voor kreeft is nogal moeilijk en onzeker. Alhoewel kreeft een sedentaire soort is, maakt ze tijdens haar larvale fase meerdere verplaatsingen, wat een zekere verspreiding van de populatie mogelijk maakt. Rondom de Britse Eilanden hebben Britse wetenschappers zes 'visserij-eenheden' voor de Europese kreeft gedefinieerd, die deel uitmaken van de subzones Noordzee, Ierse Zee en Engels Kanaal.

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

De belangrijkste producerende landen hebben voor beide kreeftensoorten (Amerikaanse en Europese kreeft) beheersplannen opgesteld die verschillen naargelang de soort, de populatiedynamiek, de betrokken geografische gebieden en de aanwezige vissersvloten.

Belangrijkste maatregelen om de duurzaamheid van de soort te waarborgen:

• toekenning van vergunningen die het aantal vissers beperken;

• maximaal aantal toegestane korven per visser;

• enkel het gebruik van erkende korven;

• minimale vangstmaat;

• verbod op het vangen van eitjes-dragende vrouwtjes in bepaalde landen;

• het markeren van een deel van de vrouwtjes met een inkeping in de staart (en dan loslaten) zodat ze niet op de markt worden gebracht voordat ze een aantal vervellingen hebben gedaan. 

In Frankrijk is een vergunning verplicht om op Europese kreeft te mogen vissen, alsook werd een maximumaantal fuiken per opvarende vastgelegd (Normandië: 200 fuiken per opvarende, en een maximum van 1.000 fuiken per vaartuig).

Minimale grootte
Binnen EU: minimum vangstmaat (lengte kopborststuk):

NO-Atlantische Oceaan   > 87 mm
(Op te merken is dat de minimumvangstmaat in Frankrijk zal verhoogd worden naar 90mm voor de Noordoost-Atlantische Oceaan en het Kanaal tegen 2025)

• Skagerrak en Kattegat   > 78 mm

• Middellandse Zee          > 105 mm

• Hauts-de-France           > 90 mm 

In sommige delen van het VK is de minimale vangstmaat 90 mm

CONSUMPTIE 

Europese kreeft wordt voornamelijk levend op de markt gebracht. Amerikaanse kreeft wordt in Europa vooral tijdens de eindejaarsfeesten verkocht, als geheel gekookte diepvries of als levende kreeft. Deze twee soorten worden op verschillende tijdstippen gevangen afhankelijk van het gebied, en vervolgens in tanks in leven gehouden tot de periode aanbreekt wanneer de vraag stijgt. Frankrijk en België importeren voornamelijk verse kreeft uit Canada. België heeft in 2021 1.375 ton ingevoerd (waarvan 1.000 ton uit Canada) en op haar beurt ongeveer 950 ton weer uitgevoerd naar andere EU-landen. In huiselijk kring consumeerde de Belg 130 ton.

ECOLABELS

• MSC • 1 Europese kreeftenvisserij (mede beheerd door Normandië en Jersey) en 3 Canadese kreeftenvisserijen zijn gecertificeerd.