Laatst bijgewerkt: december 2018

 

Onder de benaming ‘kreeft’ worden er op de Europese markt twee soorten verhandeld: de Europese kreeft – ook wel ‘blauwe kreeft’ genoemd wegens de blauwe reflectie van het pantser – en de Amerikaanse kreeft die een oranje kleur heeft. Kreeften leven vooral in de zone die grenst aan de getijdenzone, maar ook dieper tot op 50 meter. Ze verschuilen er zich tussen de rotsen of in zelf uitgegraven holen. Mannetjes eigenen zich een territorium toe in de periode dat de vrouwtjes het meest actief zijn. Bij de Europese kreeft is de gemiddelde grootte van geslachtsrijpe vrouwtjes ongeveer 97 mm (lengte van het kopborststuk), wat neer komt op dieren van ongeveer 600 g. Maar dit kan enorm variëren tussen verschillende zones of over de jaren heen. De gemiddelde grootte van Amerikaanse kreeft bij geslachtsrijpheid ligt iets lager: bij 80 mm (ongeveer 400 g).

 

 

 

 

Korf met aas

De kreeft, een veelvraat, wordt hoofdzakelijk gevangen met korven voorzien van aas. De opbrengst uit de visserij met bodemsleepnetten en staand want is klein, maar niet verwaarloosbaar.

 

 

 

Europese en lokale reglementering

De belangrijkste productielanden hebben beheerplannen uitgewerkt voor hun kreeftenstocks. De regels verschillen echter sterk van land tot land en van regio tot regio, omdat er steeds dient rekening gehouden te worden met de lokale dynamiek van de kreeftenpopulatie en de specifieke kenmerken van de visserijvloot in elke geografische zone. De reglementeringen die zijn uitgewerkt beperken zich enkel tot visserijen die doelgericht op kreeft vissen.  Enkele courante maatregelen om de duurzaamheid van de soort te waarborgen zijn het beperken van het aantal vergunningen, het vastleggen van een maximaal aantal korven per visser, het instellen van een minimum instandhoudingsreferentiegrootte, het verbieden van de vangst van eidragende vrouwtjes (bepaalde landen) en het aanbrengen van een inkeping in de staart van deze wijfjes bij vrijlating, zodat deze niet meer kunnen verhandeld worden voordat ze enkele keren verschaald zijn. In Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en op Corsica, wordt Europese kreeft recent ook gekweekt, vooral om de wilde stocks mee te helpen heropbouwen. Ook zijn experimenten aan de gang om de kreeften tot 300 g uit te laten groeien, teneinde ze op de markt te brengen voor consumptie.

 

 

Variabele toestand naargelang het bestand

De Europese kreeft:

De Europese kreeft komt voor langs de kusten van de Atlantische Oceaan en, hoewel zeldzamer, ook in de Middellandse Zee. Nog steeds ontbreken bepaalde gegevens om een goede inschatting te kunnen maken van de grootte van de stocks. Vanwege hun groot economisch belang worden ze nauwlettend opgevolgd en sterk gereglementeerd. Zodoende is er geen gevaar dat de stocks uitgeput raken. Tot voor kort dacht men dat kreeften zeer honkvast zijn en dat er regionaal afzonderlijke populaties waren, opgebouwd uit verschillende lokale subpopulaties. Recent onderzoek heeft echter aangetoond dat kreeften wel degelijk over grote afstanden kunnen migreren. Zo blijken de kreeften uit het noorden van Bretagne en deze uit de baai van Granville tot éénzelfde bestand te behoren. Voor bepaalde stocks zou de paaibiomassa en de opbrengst sterk kunnen verhogen als men het vangen van onvolwassen exemplaren aan banden zou leggen.

 

Noord-Amerikaanse kreeft:
• Bestanden in Canada: de belangrijkste stocks (Magdalena Eilanden, Gaspésie, New Brunswick) worden intensief bevist. In meerdere provincies werden maatregelen getroffen om de vangsten te verminderen.
• Bestanden in de Verenigde Staten: de toestand van de bestanden verschilt sterk tussen de verschillende regio’s. De exploitatie van de bestanden in de Golf van Maine en Saint George Bank gebeurt duurzaam. Het bestand van Southern New England blijkt uitgeput (door stijgende watertemperaturen verschuiven de populaties meer zeewaarts), en dat ondanks de strikte beheermaatregelen die sinds 2012 in voege zijn (periodiek sluiten van de visserij, 10% reductie van de visserijinspanning).

 

Levend of diepgevroren

De Europese kreeft, die veel zeldzamer is dan zijn Amerikaanse neef, wordt hoofdzakelijk levend verhandeld. De Amerikaanse kreeft wordt in Europa vooral tijdens de eindejaarsfeesten verkocht, levend of gekookt en diepgevroren. De kreeftenvisserij is in de Verenigde Staten en Canada, naargelang de regio, slechts in beperkte periodes over het jaar toegestaan. De kreeften worden vervolgens tot aan de eindejaarsfeesten levend gehouden in homaria. In Frankrijk wordt bijna 5 400 ton kreeft ingevoerd, waarvan 70% levend en 30% diepgevroren. In België bedraagt de invoer rond de 3 000 ton per jaar, waarvan 70% levend, 25% ingevroren en 5% in andere verwerkte vorm.

 

Europees of Amerikaans?

Levend is het pantser van de Europese kreeft blauw-zwart gekleurd, terwijl de Amerikaanse kreeft oranjekleurige sporen op zijn lijf heeft. Gekookt zijn de beide soorten hel oranje dankzij astaxanthine, een molecule van de familie van de carotenoïden die bij verhitting vrijkomt. De soorten onderscheiden zich verder door de vorm van hun rostrum: die is puntig recht bij de Amerikaanse kreeft met enkele naar onder gerichte stekeltjes, en afgerond bij de Europese kreeft.