Laatst bijgewerkt: Juni 2025

➜ BIOLOGIE

  • FAMILIE: Gadidae 

  • KENMERKEN: Langwerpig lichaam, opvallende bovenkaak, zwarte vlek aan de basis van de borstvin, donkere zijlijn.

  • HABITAT: Demersale soort die in de buurt van grind- of modderbodems leeft tussen 10 en 200 m diep (vaker tussen 30 en 100 m). De wijting komt voor in de Noordoost-Atlantische Oceaan (van Noord-Noorwegen tot Portugal), de Middellandse Zee en de Zwarte Zee.

  • VOEDSEL: Weekdieren, vissen en kleine krabben.

  • GESLACHTSRIJP: Middellandse Zee: 20 cm (2 jaar).
    Golf van Biskaje: 32 cm (2 jaar).
    Zwarte Zee: 14,5 cm (vrouwtjes); 12,5 cm (mannetjes).
    Andere zones van NO-Atlantische Oceaan: 25 cm (2 jaar).

  • PAAITIJD: Voornamelijk in de winter. 

  • LEEFTIJD: 20 jaar.

Wijting of blauwe wijting?
De blauwe wijting (Micromesistius poutassou) heeft 3 gescheiden rugvinnen in tegenstelling tot de gewone wijting die drie doorlopende rugvinnen heeft. Blauwe wijting wordt in Frankrijk vooral verwerkt voor de productie van surimi. Andere Europese landen verwerken het tot meel voor veevoer. Behalve Spanje en Portugal, die de blauwe wijting rechtstreeks consumeren.

➜ VANGST

Wijting wordt meestal gevangen via gemengde boomkorvisserij, voornamelijk in combinatie met kabeljauw, schelvis en schol. Ook het vissen met behulp van de Schotse zegen haalt veel wijting op. In Frankrijk wordt wijting veelal door kustvisserij met de lijn of het net gevangen. Incidenteel ook als bijvangst op langoustines. In België wordt hij als bijvangst gevangen in de boomkorvisserij gericht op schol en tong. Het grootse deel van de wereldvangsten komen uit de Noordzee, het Oostelijk Engels Kanaal en de Keltische Zee, voornamelijk in de winter, tussen november en maart. De Europese vloot vertegenwoordigt 72% van de wereldwijde aanvoer van wijting (37.147 ton in 2022); België voerde 226 ton aan in 2022. Ook veel recreatieve vissers vangen wijting in België. Wijting is, na ansjovis, de tweede belangrijkste vissoort voor vissers in de Zwarte Zee; Turkije is hier de koploper.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

❚❙ In het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan werden er TAC's en minimale
vangstmaat opgesteld. Daarenboven bestaan er beheersplannen voor wijting uit de volgende
bestanden:

  • West-Schotland, Ierse Zee: het “Meerjarig beheerplan voor de visserij in westelijke wateren en aangrenzende wateren”, goedgekeurd door de EU in 2019, is ook van toepassing op bijvangsten van wijting. Er bestaat geen beheersplan tussen de EU en het VK voor deze twee gedeelde bestanden.

  • Noordzee en Oostelijk Engels Kanaal: dit bestand is opgenomen in het "Meerjarig beheersplan voor demersale bestanden in de Noordzee", goedgekeurd door de EU in 2018. Dit plan werd niet geratificeerd door Noorwegen en het VK. Dit bestand valt onder twee TAC's (een TAC voor de Noordzee en een TAC voor het Oostelijk Engels Kanaal, geïntegreerd in de TAC voor het Keltische Zee- en Westelijk Engels Kanaalbestand).

  • Golf van Biskaje en Iberische kusten, Keltische Zee en Westelijk Engels Kanaal: deze twee bestanden zijn opgenomen in het "Meerjarig beheersplan voor de visserij in westelijke wateren en aangrenzende wateren", goedgekeurd door de EU in 2019. Er bestaat geen beheersplan tussen de EU en het VK voor de gedeelde bestanden in de Keltische Zee en het westelijke Engels Kanaal.

TAC EN WETENSCHAPPELIJK ADVIES 2024
Bestanden waarvoor de TAC's wetenschappelijk advies volgen:
     - Skagerrak en Kattegat
Bestanden waarvoor de TAC’s het wetenschappelijk advies niet volgen:
    - Golf van Biskaje en Iberische kusten (een TAC van 1.347 ton is van kracht voor enkel de Golf            van Biskaje. Het wetenschappelijk advies voor 2024 was 1.347 ton voor zowel de Golf van                Biskaje en de Iberische kust).
 

Vergelijkingen tussen TAC en wetenschappelijke adviezen zijn niet relevant voor de andere bestanden.


❚❙ In de Middellandse Zee en de Zwarte Zee is wijting niet onderworpen aan een TAC. Bovendien is er in dit gebied geen minimumvangstmaat gedefinieerd. Het is vermeldenswaardig dat Turkije wel tijd-ruimtelijke beperkingen opgelegd heeft alsook een minimale vangstgrootte van 13 cm hanteert voor de exploitatie van wijting in de Zwarte Zee.
 

Minimale grootte
- NO Atlantische Oceaan    >  27 cm
- Skagerrak-Kattegat          >  23 cm

 

Selectiviteit van visserijtechniek
Apparaten die het ontsnappen van juvenielen mogelijk maken, zijn sinds 2012 geïmplementeerd voor de visserijen met sleepnetten in de Keltische Zee en het Engels Kanaal (panelen met vierkante mazen). Correctieve maatregelen om de wijtingpopulatie in de Keltische Zee te herstellen werden in 2020 aangenomen, met betrekking op de visserij in gebieden 7.f-g en een deel van de gebieden 7.h en 7.j, voor bodemsleepnetten en zegen waarvan de vangsten voor minstens 20% uit schelvis bestaan.

CONSUMPTIE 

Wijting wordt voornamelijk vers, als geheel en schoongemaakt of gefileerd verkocht. Het witte, schilferige vruchtvlees heeft een delicate smaak als de vis vers is. Helaas is de vis erg kwetsbaar en vermindert de kwaliteit snel na het vangen en behandelen. Exemplaren gevangen met de lijn worden het best gewaardeerd. In het Verenigd Koninkrijk en Nederland wordt wijting traditioneel gefrituurd, in "Fish and Chips"-stijl. In België wordt de vis ook als stokvis (gedroogd en gezouten) verwerkt. Door Belgische huishoudens werd 181 ton geconsumeerd in 2021. In Frankrijk behoort wijting tot de top 10 van meest geconsumeerde verse vissen door huishoudens.

ECOLABELS

  • MSC  • 1 Schotse gemengde visserij en 1 visserij samenwerkend tussen Denemarken, Nederland, Zweden en Duitsland zijn gecertificeerd.     

 

TE ONTHOUDEN

➜ De meeste wijting wordt gevangen in de Noordzee, en het Oostelijk deel van het Engels Kanaal.
➜ Tussen 2004 en 2013 was de teruggooi van wijting erg hoog, en benaderden ze in volume en gewicht de verhandelde vangsten.
➜ Van de beoordeelde bestanden in de noordoostelijke Atlantische Oceaan zijn alleen die in de Noordzee en het oostelijke Engels Kanaal in goede staat.
➜ In de Middellandse Zee worden de bestanden niet opgevolgd.

AANBEVELINGEN VOOR AANKOOP

  • Met mate: bestanden van de Golf van Biskaje en de Iberische kust, de bestanden van de Middellandse Zee. Bestanden van Kattegat en Skagerrak, bestanden van West-Schotland, de Zwarte Zee en Rockall.

  • Bij voorkeur: bestanden van de Noordzee en het oostelijk Engels Kanaal

  • Bij voorkeur: exemplaren > 25 cm
    (NO-Atlantische Oceaan), > 32 cm (Golf van Biskaje en Iberische kust), > 20 cm
    (Middellandse Zee), die tijd hebben gehad om te reproduceren.

  • Geef de voorkeur aan met de lijn gevangen exemplaren.

  • Te vermijden: het bestand in de Ierse Zee, bestanden in de Keltische Zee en het westelijke Engels Kanaal.