Overslaan en naar de inhoud gaan

Laatst bijgewerkt: mei 2025

➜ BIOLOGIE

  • FAMILIE: Gadidae.
  • KENMERKEN: Langwerpig lichaam, prominente onderkaak met baarddraad, vrij grote ogen.
  • HABITAT: Nog steeds niet goed bekend. Leeft vanaf 350 tot 500 m en tot meer dan 1.000 m diep.
  • VOEDSEL: Inktvis, schaaldieren, vissen.
  • GESLACHTSRIJP: 80 cm (9-10 jaar).
  • PAAITIJD: Van april tot mei.
  • LEEFTIJD: 30 jaar.

➜ VANGST

De blauwe leng komt voor in de Noordoost-Atlantische Oceaan, van de Barentszzee tot de Keltische Zee. Deze soort wordt geëxploiteerd sinds de jaren ‘50. Duitsland en daarna Noorwegen waren de eerste landen die erop visten. Franse vloten begonnen in de jaren ‘70 naar deze vis te zoeken. De exploitatie nam wereldwijd toe in de jaren ‘80 en ‘90. In de loop der jaren werden sterke variaties in de vangst geregistreerd, afhankelijk van de ontdekkingen van te exploiteren paaigronden. De scherpe daling van wereldwijde opbrengsten sinds 2010, wijzen op een aanzienlijke afname van het visbestand. Deze soort vertoont een groepsgedrag tijdens het paaien, waarvan vissers gebruik maken. Deze praktijken kunnen snel leiden tot lokale uitputting die de populatie op lange termijn beïnvloedt. De belangrijkste huidige paaigronden liggen ten westen van Schotland, in Noorse wateren, op de Faeröer en ten zuiden van IJsland. Deze soort wordt voornamelijk gevangen in diepe gebieden door industriële en semi-industriële trawlers, maar ook met kieuwnetten en door beugvisserij, voornamelijk uit IJsland. Blauwe leng wordt geëxploiteerd door de Europese vloot die actief is in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan. De belangrijkste bestanden van blauwe leng die momenteel worden bevist, bevinden zich ten westen van de Britse eilanden. Frankrijk is momenteel het belangrijkste Europese land dat op deze soort vist. Belgische aanlandingen zijn erg klein (14 ton in 2021).

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

Leng of blauwe leng?
De blauwe leng heeft een stevige onderkaak, grote ogen en kortere baarddraden dan de gewone leng. De blauwe leng reproduceert later dan de gewone leng. Het duurt minimaal 4,5 tot 14 jaar om een verdubbeling te verkrijgen van de blauwe lengpopulatie. De blauwe leng wordt gekenmerkt door zijn cilindrisch lichaam dat tot 1,5 meter kan bereiken en 30 kg kan wegen.

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

❚❙ In het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan heeft de EU in 2003 jaarlijkse TAC’s(1) ingevoerd. Deze vangstbeperkingen gelden voor EU-vaartuigen die vissen in de EEZ(2) van de EU, maar ook in internationale wateren. Er wordt jaarlijks een TAC vastgesteld voor Noorse en Faeröer vaartuigen die vissen in EU-wateren en omgekeerd voor Europese vaartuigen die vissen in Noorse en Faeröer wateren. Het EU-quota in de wateren van de Faeröer eilanden combineert vangstbeperkingen voor blauwe leng en leng. Voor het IJslandse bestand wordt de TAC elk jaar vastgesteld door de minister van Industrie en Innovatie. In de IJslandse wateren is een minimummaaswijdte vastgesteld, maar geen minimum vangstgrootte.
Beschermingsmaatregelen:

  • IJsland: bepaalde gebieden zijn gesloten voor visserij om de aangroei van deze soort te beschermen.

  • Divisie 27.6.a: gerichte visserij op blauwe leng is verboden van 1 maart tot 31 mei van elk jaar.

  • Divisies 27.7.c en 27.7.k: gerichte visserij op blauwe leng is verboden van 1 maart tot 31 mei van elk jaar om jonge Noorse kreeften te beschermen, die anders als gevolg van bijvangst worden gevangen.

TAC EN WETENSCHAPPELIJK ADVIES - 2024
Waar volgen TAC's het wetenschappelijk advies:
- Groenland en IJsland
- West-Schotland, Ierse Zee, Keltische Zee, Engels Kanaal en Faeröer eilanden
- De vangsten liggen echter al 10 jaar ver onder de TAC.

Andere gebieden van het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan: er is een TAC vastgesteld voor blauwe leng die als bijvangst wordt gevangen in de internationale wateren van deelgebied 12, de wateren van het Verenigd Koninkrijk, de internationale wateren van deelgebied 27.2 en 27.4 en in de wateren van de Europese Unie van sector 27.3.a. Er mag niet gericht op blauwe leng worden gevist.

Minimale grootte
Minimale vangstmaat binnen EU
Noordoost-Atlantische Oceaan  > 70 cm
(Geen voor sector 3.a)

De bijvangst voor deze soort wordt als verwaarloosbaar beschouwd. 

CONSUMPTIE 

Blauwe leng wordt op de markt gebracht als verse of bevroren filets zonder vel. Frankrijk importeert leng (zowel blauwe als gewone) voornamelijk uit het Verenigd Koninkrijk. In België wordt de leng vaak gebruikt in de grootkeuken, omdat de grote filets over de hele lengte dezelfde breedte hebben. Hierdoor zijn ze makkelijker in gelijke porties te verdelen. In 2021 heeft België 203 ton (blauwe) leng geïmporteerd (vnl. uit Nederland), waarvan 68 ton terug geëxporteerd werd.

ECOLABELS

  • MSC • Eén IJslandse visserij (beuglijn) is gecertificeerd.

Te onthouden

➜ Het vissen naar blauwe leng, een fragiele diepzeesoort, werd voor een lange tijd voornamelijk toegepast in hun paaigebieden, gebruikmakend van het kuddegedrag dat deze soort tijdens het paaien vertoond. Dit heeft geleid tot de uitputting van veel populaties in deze gebieden.
➜ Het bestand van W-Schotland, Ierse Zee, Keltische Zee, Engels Kanaal & Faeröer is in goede staat.
➜ De bestanden in andere delen van de noordoostelijke Atlantische Oceaan, worden als ‘ingestort’ beschouwd.
➜ Het bestand van Groenland en IJsland is naar schatting licht overbevist en de biomassa ervan ligt iets boven de duurzaamheidsdrempel.
➜ In de diepe zone wordt ook met bodemsleepnetten op blauwe leng gevist. Deze techniek heeft gevolgen voor diepzee-ecosystemen, die erg kwetsbaar en nog grotendeels onbekend zijn.
➜ Het gebruik van bodemsleepnetten in diepe wateren is sinds 2016 in Europa verboden op dieptes van meer dan 800 m (toepassing in 2017), maar het blijft wel nog toegepast op internationaal niveau.

AANBEVELINGEN VOOR AANKOOP

  • Met grote mate te consumeren: West- Schotland, Ierse Zee, Keltische Zee, Engels Kanaal en Faeröer. (Bestand in goede staat, maar visserijtechnieken hebben gevolgen voor kwetsbare ecosystemen of veroorzaken incidentele vangsten van kwetsbare soorten).
  • Geef de voorkeur aan exemplaren met een grootte > 80 cm, of grote filets van volwassen vissen die tijd hebben gehad om zich voort te planten.
  • Controleer bij aankoop de Latijnse naam om duidelijk onderscheid te maken tussen blauwe leng (Molva dypterygia) en gewone leng (Molva molva).
  • Te vermijden: exemplaren uit Barentszzee, Noorse Zee, Golf van Biskaje, Iberische kusten, Noorden van de Azoren, Skagerrak en Kattegat, Noordelijke Noordzee, Groenland en IJsland.